VOAL - Online Zëri i Shqiptarëve - REVOLUCIONE APO RRËSHQITJE SITUATENga SKËNDER BUÇPAPAJ

Tashmë nuk ka analist ndërkombëtar, politolog dhe politikan që të mos përpiqet të bëjë përkufizimin e asaj që po ndodh në Lindjen e Mesme dhe në Magreb, pra përgjithësisht në botën arabe, që nga Oqeani Atlantik deri në Gjirin Persik, sidomos në hapësirën matanë Mesdheut tonë.

E përbashkët në të gjitha përkufizimet e përkohshme është, megjithatë, se pranohet që këto që po ndodhin po pasohen e do të pasohen nga një vërshim i refugjatëve, me prirje për t'u bërë i stihishëm në të ardhmen. Pranohet gjithashtu se një rajon i madh e i rëndësishëm, më i ndjeshmi në botë prej shumë dhjetëvjeçarësh, është destabilizuar. Dhe askush nuk mund të parathotë fundin e këtij destabiliteti, askush nuk mund t'i parathotë ndikimet e tij. Pranohet gjithashtu se kriza e furnizmit me naftë dhe gaz natyror është më e prekshme se gjithçka tjetër. Dhe pranohet se kush përfiton më shumë në tregun global të naftës dhe gazit natyror.

Ato që do të nisnin në Tunizi apo në Egjipt si revolucione paqësore, do të ktheheshin në revolucion të armatosur në Libi. Ato që thuhej se e merrnin modelin e tyre nga Evropa Lindore, madje edhe nga Ballkani, tashmë marrin natyrën e revolucioneve demokratikoborgjeze të gati para dy shekujve. Dhe gjithnjë e më shumë sfond i tyre bëhet anarshia e përgjithshme dhe e gjithanshme.

Diktatori libian Gadafi do të dilte së fundi me tezën se regjimi i tij është viktimë e rolit të tij në aleancën kundër terrorizmit ndërkombëtar, duke e fajësuar Al Kajdën për çfarë po ndodh në Libi. Këshilli i Sigurimit merr vendimin, tashmë të shndërruar në parodi, për vendosje sanksionesh kundër regjimit të Tripolit. Shtohen tundimet për të ndërhyrë kundër një regjimi që po e masakron popullin. Dhe lind pyetja: a mund të lejohet një diktator të bëjë çfarë të dojë ai kundër popullit?

Kohët e fundit është përjetuar një fushatë e madhe kundër ligjshmërisë së ndërhyrjes së NATO-s në Kosovë, për ta shpëtuar popullin e Kosovës nga makineria serbe e luftës e Millosheviçit, e cila po e shfaroste dhe po e përzinte me dhunë popullin e Kosovës, duke pretenduar tokën e Kosovës. A do të arrijë bashkësia ndërkombëtare të reflektojë se domosdoshmëritë e tilla bëhen përsëri të pashmangshme?

Kështu para syve tanë po shikojmë se nuk kemi të bëjmë dhe aq me revolucione, kemi të bëjmë ndoshta më shumë me rrëshqitje situate. Kriza ekonomike ndërkombëtare dihej se do të shoqërohej me dalje të situatës nga dora. Dhe kjo do të ndodhte atje ku më shumë është pritur momenti. Dhe në Lindjen e Mesme e në Magreb, pra në gjithë botën arabe një moment i tillë është pritur me shekuj.

Është në të drejtën e popujve arabë që, pas shumë shekujsh të kërkojnë ta kenë në duar fatin e tyre. Dhe, kur e kërkojnë këtë, nuk mund të llogarisin në ndihmën apo në rolin e të tjerëve. Ata duan të shpëtojnë nga liderë, të cilët po aq sa janë diktatorë, janë edhe kukulla. Po aq sa janë diktatorë të popullit të tyre, aq janë edhe kukulla të koniunkturave ndërkombëtare.

Nga kjo dëshirë, nga ky vullnet i ligjshëm i popujve arabë, përfitojnë segmente të terrorizmit ndërkombëtar, përfitojnë lëvizje politike anarshiste, përfitojnë mafiat ndërkombëtare, përfitojnë ekstremizmat ideologjike. Derisa të jenë përballur me të gjitha këto pengesa, pooujve arabë do t'iu duhen edhe shumë përpjekje, edhe shumë energji, edhe shumë zhgënjime. Po duket se zgjidhjet tashmë ata i kërkojnë brenda tyre.

Pavarësisht përkufizimeve, pavarësisht epiteteve, pavarësisht kundrimeve dhe analizave qoftë eksperte, qoftë emocionale, e vërteta e patundshme është se kjo që po ndodh në botën arabe, jehonë e cilësdo kohë të jetë, është e përfshirë në kontekstin kohor të rendit të ri botëror, i cili filloi me mbarimin e Luftës së Ftohtë. Dhe është pjesë e sfidave me të cilat do të përballet fuqishëm e pashmangshëm ky rend i ri botëror.

Pyetja më kryesore sot është si do të arrihet që popujt arabë të marrin në dorë fatin e tyre pa u përzier të tjerët në këtë përcaktim. Si të merret situata në dorë sërish pa e lënduar dëshirën dhe vullnetin e popujve arabë. Dhe si do të bëhet që anarshistët në vetë Evropën, pra në Mesdheun verior e lart, të mos frymëzohen mbrapsht nga anarshia në botën arabe, pra që të mos përfitojnë nga rrëshqitja e situatës në atë pjesë të rëndësishme të botës. Kjo është një detyrë që, me sa duket, është kuptuar në kohë dhe për të cilën po shkohet drejt marrjes së masave. Varet sa mirëkuptim do të ketë, me çfarë strategjie do të veprohet.

(Botuar në Bota Sot më 26 shkurt 2011)