Greva e urisë e nje grupi te përndjekurish politikë ka hyrë në ditën e 21-të.
Lajmi i vetëm i mirë i kësaj dite është thirrja e një përfaqësie të grevistëve
nga Presidenti i Republikës, me ndërhyrjen e ambasadës amerikane dhe BE-së.
Sipas komenteve të mediave vizive të dy palët dolën të kënaqur nga ky takim. Në
këto çaste mua më lindin pyetjet: 1. Përse duhej pritur ndërhyrja e ambasadës
amerikane dhe BE-së për një takim të tillë? 2. A mund të kishte pasur
rrugëzgjidhje qysh në fillimin e saj kjo çështje ndërmjet të dy palëve të
interesuara? Le t'i analizojmë këto pika një për një. Fillimisht dua të di se
kush organizatë apo shoqatë e organizoi grevën?
Këtë pyetje e bëj pasi nga të gjitha shoqatat e të përndjekurve politikë që
janë miratuar në vendin tonë asnjëra nuk e ka marrë përsipër. Megjithatë, ata
që e organizuan a i drejtuan qeverisë ndonjë shkresë apo peticion ku të
paraqisnin kërkesat e tyre? Përsëri jo. Më lejoni të bëj një krahasim. Në vitin
1991, komisioni nismëtar i shoqatës, me në krye kryetarin tonë të nderuar Osman
Kazazi, përpiloi pikat e kërkesës së të përndjekurve politikë që iu paraqitën
Qeverisë Shqiptare. Mos harroni! Ishin muajt e parë të krijimit të Shoqatës së
të Përndjekurve Politikë të Shqipërisë. Iu la edhe një afat dhjetë ditor qeverisë
për përmbushjen e kërkesave. Pas kalimit të këtij afati u organizua edhe një
miting madhështor proteste në stadiumin kombëtar të Tiranës dhe pas vazhdimit të
heshtjes së qeverisë filloi greva e urisë. Ndërsa greva vazhdonte u caktua edhe
një komision, ku bëja pjesë edhe unë, që u takua me ish-Presidentin e
Republikës Ramiz Alia të cilit i paraqiti kërkesat për zgjidhjen e problemit.
Rezultati u arrit. Parlamenti miratoi Ligjin e Pafajësisë dhe Amnistisë për të
Përndjekurit Politikë. Greva u kurorëzua me sukses. Kjo ndodhi për shkak se ajo
pati një mbështetje të fortë të shoqatës dhe të të gjithë të përndjekurve
politikë të Shqipërisë. Një gjë e tillë nuk u vu re në grevën e urisë për të
cilën bëjmë fjalë...
Le të shikojmë kërkesat e paraqitura prej tyre. Fillimisht
ajo nisi me kërkesat për zbatimin e ligjit të dëmshpërblimit për të
përndjekurit politikë. Personalisht mendoj se të përndjekurit politikë të
vërtetë nuk e kanë synimin te dëmshpërblimi financiar. Mendoj se synimi kryesor
i tyre është përmbysja e mentalitetit komunist qe ekziston ne çdo hap të jetës
në vendin tonë. Kemi një rezolutë të Kuvendit të Shqipërisë të miratuar qysh në
vitin 2006 por, për fat të keq apo, ndoshta, për mungesë vullneti, pothuajse
asnjë pikë e saj nuk ka gjetur zbatim.
Një gjë e tillë ka shqetësuar edhe
Organizatën e Kombeve të Bashkuara që në marsin e vitit 2010 i ka kërkuar
Shqipërisë dënimin e krimeve të komunizmit. Shqipëria nuk është bashkuar as me
nismën e gjashtë ministrave të jashtëm të Europës Lindore, Lituanisë, Letonisë,
Bullgarisë, Hungarisë, Rumanisë dhe Çekisë, me nismën e Ministrit të Jashtëm
Lituanez, zotit Audronius Azubalis. drejtuar Komisares Europiane për Çështjet e
Drejtësisë, zonjës Vivian Reding, letër që Komisioni i Be-së, të cilit i ishte
drejtuar letra, kishte marrë përsipër shqyrtimin e saj me seriozitetin më të
madh. Letra në fjalë përmbante propozimin për ngritjen e një gjykate
ndërkombëtare për dënimin e krimeve të komunizmit.
Megjithatë le të
përqëndrohemi në kërkesat e grevistëve. Është miratuar një ligj, ai Nr. 9831
datë 12.11. 2007 "Për dëmshpërblimin e ish-të Përndjekurve Politikë nga Regjimi
Komunist", i ndryshuar, ku përcaktohet një afat tetëvjeçar për zbatimin e tij.
Ka filluar zbatimi i tij qysh në vitin 2009, por, për shkaqe të pashpjegueshme,
megjithse kanë kaluar katër vjet kësti i parë i tij ende nuk ka përfunduar dhe,
po të vazhdohet me këtë mënyrë zbatimi i këtij ligji, i bie që ai të përfundojë
pas më shumë se 30 vjetësh, atëherë kur jo vetëm ata që e kanë hequar dënimin,
por edhe fëmijtë e tyre, ndoshta, nuk do të jetojnë më.
Doja të bëja disa
pyetje: "A e morën parasysh përpiluesit e këtij ligji koston financiare të tij?
Në rast se po, atëherë pse nuk zbatohet që çdo këst të shlyhet brenda një viti?
Në rast se buxheti i shtetit nuk është në gjendje ta përballojë këtë kosto për
tetë vjet, përse nuk e vunë afatin 10 apo 12 vjet?
Përfaqësuesit e qeverisë
përse nuk u thonë hapur të përndjekurve arsyen e mos zbatimit të ligjit?" Qysh
në muajin prill filloi shpërndarja e këstit të dytë. Nga ana e qeverisë u
mendua që më parë të dëmshpërbleheshin ata që janë gjallë. Ky ishte një vendim
shumë i drejtë. Por, çuditërisht, u vu një klauzolë që edhe ndërmjet këtyre të
kishte një ndarje, mbi dhe nën 65 vjeç. Përse? Kanë kaluar mbi gjashtë muaj dhe
dëmshpërblimi nuk ka filluar ende për ata nën 65 vjeç. Kur do t'i marrin? Kur
do të përfundojë kësti i dytë për të gjithë të përndjekurit politikë? Këto
pyetje kërkojnë një përgjigje.
Tani le të bëjmë një llogaritje. Nuk jam
ekonomist por po bëj një llogaritje të thjeshtë matematikore që nuk ka nevojë
për llogaritje ekonomike. Sipas të dhënave të Sektorit të Dëmshpërblimit pranë
Ministrisë së Financave të gjallë që kanë përfituar dëmshpërblimin janë
gjithsej 3200 persona. Qysh nga ajo kohë dhe deri më sot, janë ndarë nga jeta
rreth 500 persona, kështu që mbeten për t'u dëmshpërblyer të parët 2700
persona. Nëqoftëse për secilin prej tyre marrim një vuajtje dënimi prej tetë
vjetësh dhe duke zbritur një vit që e kanë marrë me këstin e parë, atëherë
rezulton si më poshtë: Persona 2700 X 7 vjet X 365 ditë X 2000 lek/dita =
13.797.000.000 lekë, e konvertuar në dollarë = 137.970.000 $ dhe në Euro
98.550.000 Në rast se këtë shumë e ndajmë në dy këste atëhere do të kemi:
6.898.500.000 lekë ose 68.985.000 $ ose 49.275.000 Euro.
A i ka mundësitë
financiare shteti shqiptar për të përballuar këto shuma? Unë mendoj se po.
Sipas deklaratës së Ministrisë së Financave vetëm për këstin e parë janë
shpërndarë 56 milion dollarë. Përveç kësaj jemi në pragun e privatizimit të shoqërisë
"Albetrol" për një shumë prej 850 milion Euro. Një llogaritje e thjeshtë tregon
se vetëm me 8% të saj mund të dëmshpërblehen të gjithë të dënuarit politikë që
ende janë gjallë për dy këste. Unë mendoj se një gjë e tillë duhet patur
parasysh nga qeveria shqiptare.
Një çështje tjetër e pashpjegueshme është se
përse nuk kalon në seancë plenare amendamenti i Këshillit të Ministrave, i
miratuar qysh para më shumë se gjashtë muajsh nga komisioni ekonomisë dhe ai i
ligjeve për moshën e të dënuarve që përfitojnë, heqjen e nenit të terrorizmit,
zgjatjen e afatit të dorëzimit të kërkesave e të tjera. Një vonesë e tillë
është e pashpjegueshme. Për këtë Shoqata Antikomuniste e të Përndjekurve
Politikë Demokratë të Shqipërisë i ka dërguar një shkresë, qysh para dy javësh,
Kryetares së Kuvendit shkresë për të cilën ende nuk kemi marrë përgjigje.
Tani
le të kthehemi përsëri te greva. Personalisht nuk jam për përdorimin e formave
ekstreme të protestës. Sot nuk jemi në epokën e diktaturës kur këto forma,
ndoshta, ishin e vetmja formë proteste që mund të jepte ndonje rezultat
minimal. Aq më tepër kur ajo u zhvillua vetëm pak ditë para mbledhjes së BE-së
për dhënien e statusit kandidat vendit tonë. Në një farë mënyre ajo linte të
kuptoje se zhvillohej për të penguar miratimin e një vendimi të tillë. Ky
mendim u përforcua më tepër kur në të filluan të penetrojnë ato forca politike
që deri më sot kanë qenë kundërshtarët kryesorë të të përndjekurve politikë.
Do të kisha dashur që
pjesmarrësit e kësaj greve të mos kishin pranuar pranë tyre Edi Ramën që vetëm
para disa vitesh u thoshte; "Shkoni në partinë tuaj" apo që kur votohej ligji i
dëmshpërblimit dhe ligje të tjera në favor të të përndjekurve, urdhëronte
deputetët e tij të mos votonin për to. Duhej të mos kishin pranuar Pandeli
Majkon, i cili në vitin 2009 në Komisionin e Ligjeve, kur diskutohej ligji për
dëmshpërblimin e ish-të pushkatuarve pa gjyq deklaroi se ata ishin "Plehra". Të
mos kishin pranuar Bamir Topin pasi ishte pikërisht ai, si President i
Republikës, që nuk deshi të firmoste ligjin e llustracionit, ligj për të cilin
socialistët ishin kundra dhe që Gjykata Kushtetuese, e përbërë nga gjyqtarë të
regjimit të përmbysur, e hodhi poshtë. Të mos pranonin Kreshnik Spahiun që së
bashku me Topin, si Kryetar dhe Nënkryetar të Këshillit të Lartë të Drejtësisë,
dërguan për emërim në Gjykatën e Lartë, atë Kushtetuese dhe gjykatat e rretheve
vetëm gjyqtarë që kishin dhënë dënime politike për të përndjekurit. Nuk duhej
të kishin pranuar, nëqoftëse do të shkonin, edhe liderë të Partisë Demokratike
apo partive të tjera politike. Lidhjet e tyre duhej të ishin vetëm me qeverinë
pasi asaj ia kërkonin të drejtat e kërkuara. Ky ishte gabimi i tyre. Biseda e
sotme me Presidentin e Republikës është një shenjë e mirë se, më në fund, gjithçka
do të zgjidhet.
Është në dorën e qeverisë dhe të ngujuarve që të ulin tonet dhe
të shtrohen në tryezën e bisedimeve. Kjo do të ishte rruga e zgjidhjes dhe për
këtë nuk ishte e nevojshme të prisnim deri sa të vinin të huajt dhe të na
detyronin. Uroj përfundimin sa më parë të grevës, pa ndonjë incident tjetër të
padëshërueshëm dhe u uroj të dëmtuarve një shërim sa më të shpejtë.
Tiranë, 12 tetor 2012.
Comments (0)
Dërgoja shokut
Printo
