Një javë e ca më parë, gazeta britanike Guardian dhe gazeta amerikane
Uashington Post botuan informacione për programin e fshehtë të qeverisë
federale të Shteteve të Bashkuara për përgjimin e miliona telefonatave dhe
komunikimeve në internet. Personi që nxorri në publik informacionet e fshehta,
ishte i riu 29-vjeçar, amerikani Eduard Snouden, një ish-nëpunës me kontratë i
Agjencisë super sekrete të Sigurimit Kombëtar.
Ndërsa Uashingtoni zyrtar po vlerëson dëmet e shkaktuara nga publikimi i
pa-autorizuar i programeve të fshehta dhe ndërkohë që komisione të ndryshme të
Kongresit Amerikan kanë njoftuar mbajtjen e seancave dëgjimore në lidhje me
këtë çështje, zëdhënës të qeverisë amerikane, para Kongresit dhe në media --
janë duke mbrojtur programin e mbledhjes në masë të informacioneve mbi
tabulatet telefonike -- duke thënë se ky veprim u ndërmor në bazë të një
urdhëri të fshehtë të një gjykate që miratonte mbledhjen e informacionit nga
Agjencia e Sigurimit Kombëtar. Qeveria amerikane dhe mbështetsit e këtij programi
thonë se përdorimi i kësaj praktike është me rëndësi për të mbrojtur Shtetet e
Bashkuara nga sulmet dhe kërcënimet për sulme terroriste, pasi ky program
ndihmon në identifikimin e personave ose grupe personash që mund të kenë
kontakte me terroristë, të cilët duan të dëmtojnë këtë vend, siç ka ndodhur në
të kaluarën, duke filluar nga 11 Shtatori i vitit 2001. Qeveria amerikane
gjithashtu, shpjegon në deklaratat e saja, se këto përgjime u ndërmorën bazuar
në nenin 215 të ligjit federal mbi përgjimet brenda vendit, e që njohet si
"Akti Patriot", i miratuar gjatë administratës së Presidentit Xhorxh
W. Bush, pas sulmeve të Al Kaidës. Qëllimi i këtij Akti është për tu dhënë
kompetenca më të mëdha agjencive të fshehta për të përgjuar komunikimet
elektronike për parandalimin e ndonjë sulmi terrorist.
Presidenti Barak Obama
ka nënshkruar zgjatjen e afatit të këtij ligji edhe për katër vjetë të tjera.
Më heret këtë javë, ai e mbrojti programin e përgjimeve telefonike duke thënë
se "Vlerësimi im dhe i ekipit tim është se këto praktika na ndihmojnë të
parandalojmë sulmet terroriste. Ndonjë shkelje modeste e privatcisë që ndodh
kur kontrollohen tabulatet, por pa dëgjuar përmbajtjen e bisedave telefonike
--krahasuar me përfitimin -- ia ka vlejtur," tha Presidenti Obama.
Gjithashtu në mbrojtje të këtij programi, Drejtori i Agjencisë për Sigurimin
Kombëtar, gjenerali Keith Alexander i tha dje një seance të Kongresit se të
dhënat nga programi i përgjimeve kanë mundësuar parandalimin e dyzina sulmesh
dhe komplotesh terroriste, duke shtuar se praktika të tilla janë jetike për
mbrojtjen e atdheut. Ai i tha gjithashtu Kongresit se dëshiron të informojë
popullin amerikan se, "ne po përpiqemi të jemi transparent, të mbrojmë të
drejtat dhe liritë civile si dhe privatcinë, por në të njëjtën kohë, edhe
sigurinë e këtij vendi", tha gjenerali Alexander.
Ky ligj, siç pretendojnë zyrtarët, mund të lehtësojë punën e agjencive të
fshehta amerikane për të mbledhur informacione mbi sulme të mundëshme
terroriste, por praktikat që lejon ky ligj në këtë angazhim, janë kritikuar dhe
kundërshtuar ashpër nga indidvidë dhe organizata që mbrojnë të drejtat civile
dhe privatcinë individuale, duke thënë se agjencive të fshehta dhe të rendit
publik u janë dhënë kompetenca tëpër të mëdha, sidomos në kryerjen e përgjimeve
të vazhdueshme elektronike. Madje, madje, në lidhje me këtë, janë njoftuar
tanimë, një numër padishë kundër qeverisë federale, duke filluar nga Bashkimi
Amerikan i Lirive Civile, (e njohur me inicialet anglisht ACLU), organizatë e cila
e ka quajtur praktikën e grumbullimit të informacionit si tepër alarmuese. Duke
njoftuar dje padinë kundër qeverisë federale, organizata ACLU tha se programi i
fshehtë i Agjencisë së Sigurimt Kombëtar shkelë seriozisht të drejtat e
amerikanëve.
Ish-nëpunësi me kontratë i Agjencisë së Sigurimit Kombëtar, Eduard Snouden,
personi që pa autorizim nxorri në dritë programin e fshehtë për përgjimin e
telefonatave, gjëndet tani në Hong Kong. Lajmet bëjnë të ditur se Ministria
Amerikane e Drejtësisë është duke marrë në shqyrtim padinë kundër tij për ta
ekstraduar dhe për ta hedhur atënë gjyq nën akuza kriminale. Në Hong Kong,
Eduard Snoudën i dha një intervistë gazetës kineze në anglisht, "South
China Morning Star'', gjatë së cilës ai u shpreh se nuk ka në mend të këthehet
ë Amerikë dhe shtoi se fatin e tij ua ka lënë në dorë gjykatave dhe popullit të
Hong Kongu-ut.
Këtu në Shtetet e Bashkuara, publikimi i njoftimeve mbi programin e përgjimit
të telefonatave dhe burimeve të tjera të internetit, ka shkaktuar një debat të
ashpër në media dhe në të gjitha nivelet e shoqërisë, qoftë mbi njoftimin e
këtyre sekreteve, qoftë edhe mbi personin, Eduard Snoudën,i cili pa autorizim
informoi botën për ekzistencën e këtij programi të fshehtë përgjimi. Nga një
anë, një numër individësh dhe organizatash, si të majta ashtu edhe të djathta,
kanë shprehur zemërimin e tyre në lidhje me ekzistencën e këtij programi
përgjimesh të fshehta, ndërsa disa anëtarë të Kongresit Amerikan thonë se kanë
qenë në dijeni të këtij programi dhe se e mbeshtesin atë si një mjet për të
parandaluar sulmet terroriste kundër popullit amerikan, siç tha kryetarja
Komisionit të Senatit për Zbulimin, Senatorja demokrate Dajanë Fainstain.
Ndërsa Senatori republikan Lindsi Graham tha se, ai nuk i shikon veprat e Eduard
Snoudën si vepra patriotike por i konsideron ato si akte kriminale dhe se si të
tilla, ai "Shpreson se do ta ndjekim Z. Snoudën deri në fund të dynjasë me
qëllim që ai të përballet me drejtësinë."
Vet, Eduard Snoudën i tha gazetës kineze "South China Morning Star'', e
cila botoi disa citime nga intervista në uebsajtin e saj, se ai nuk e
konsideronte veten, "as tradhtar dhe as hero, por thjeshtë një
amerikan", duke shtuar se ai gjëndej në Hong Kong, jo për të ikur nga
drejtësia, por siç tha ai, "jam këtu për të zbuluar një
kriminalitet".
Nëse Eduard Snoudën është hero apo tradhëtar është ende heret të thuhet, me
shpresë që njoftimet e tija pa leje, të mos kenë dëmtuar sigurimin kombëtar të
këtij vendi dhe që njoftimi i këtij programi të fshehtë të mos përfundojë në
humbje jete. Por në mos asgjë tjetër, -- nxjerrja në shesh dhe njoftimi për
ekzistencën e programit të fshehtë të përgjimit nga ana e qeverisë amerikane të
miliona telefonave të amerikanëve, -- ka nxitur një debat të ashpër, por të
doemosdoshëm, siç tha edhe vet Presidenti Obama, mbi nevojën për të pasur një
program të tillë të fshehtë përgjimi për parandalimin e sulmeve terroriste dhe
që njëkohësisht të mbrojë të drejtat civile dhe privatcinë e shtetasve
amerikanë, të garantuara nga Kushtetuta e Shteteve të Bashkuara të Amerikës.
Gjenerali Keith Alexander, Drejtor i Agjencisë së Sigurimit Kombëtar
Presidenti Barak Obama
Edward Snowden
Comments (0)
Dërgoja shokut
Printo
