Pavarësia e Kosovës ka përmbushur një pjesë të ëndrrës së qytetarëve të saj,
por ajo nuk ka sjell mrekullinë, thonë përfaqësuesit më të lartë të
institucioneve të Kosovës dhe analistët në përvjetorin e pestë të shtetit më të
ri evropian.
Si një shtet që vazhdon konsolidimin e brendshëm dhe që përpiqet të ndërtojë
subjektivitetin ndërkombëtar, shteti i Kosovës, megjithatë, konsiderohet se ka
krijuar një ambient më paqësor në rajon, ndonëse veriu ende konsiderohet si një
njollë me përplot rreziqe e tensione.
"‹"‹
Pesë vjet më parë, kryeministri Hashim Thaçi lexoi Deklaratën e Pavarësisë në
Kuvendin e Kosovës. Sot, ai beson se ky shtet është një tregim i suksesit, por
ende jo edhe i mrekullive, sidomos nga rrafshi i zhvillimit ekonomik.
"Pavarësia e Kosovës ka sjell konsolidimin dhe forcimin e saj, ka rritur e
fuqizuar subjektivitetin e saj në arenën ndërkombëtare. Kemi rritur në masë të
theksuar mirëqenien sociale të qytetarëve, por nuk i ka sjell mrekullinë
ekonomike".
"Prandaj, ne duhet të punojmë edhe më tepër që Kosovën ta bëjmë atdhe të të
gjithë qytetarëve, në mënyrë që secili qytetar të ndihet mirë e krenar për të
jetuar. Jam optimist se do të ndërtojmë një Kosovë evropiane, të zhvilluar dhe
me mirëqenie sociale të qytetarëve, siç e meritojnë", thotë Thaçi për Radion
Evropa e Lirë.
Për dallim nga katër përvjetorët e parë, sivjet shteti i Kosovës shënon Ditën e
Pavarësisë pa mbikëqyrjen ndërkombëtare. Shtetet mike që e ndihmuan në
shpalljen e pavarësisë, si Shtetet e Bashkuara të Amerikës, vendet e Bashkimit
Evropian që e njohën Kosovën dhe Turqia, vlerësuan se Kosova kaloi testin e
mbikëqyrjes dhe se tash e tutje mund të ecë vetë, ndonëse me një asistencë të
theksuar në fushën e sundimit të rendit dhe ligjit që do t'i japë asaj misioni
i BE-së për sundim të Ligjit, EULEX.
"‹"‹Lideri opozitar, Isa Mustafa, thotë ka shumë përparime, por mungesa e
zhvillimit ekonomik, ngecjet në sundimin e ligjit dhe dukuritë negative janë të
metat që kanë përcjellë ndërtimin e shtetit të Kosovës.
"Natyrisht që kërkesat edhe pritjet tona kanë qenë shumë më të mëdha. Ajo çfarë
unë mendoj se kemi ngecur dhe që do të duhej të ishte dashtë të bëhej më shumë
dhe, është që të punohet në zhvillimin ekonomik, sepse jemi në një gjendje
shumë të keqe ekonomike, me papunësi të madhe, varfëri të madhe dhe, po ashtu,
në forcimin e shtetit ligjor, në mënyrë që ta tejkalojmë këtë situatë".
"Por, ne megjithatë duhet t'i respektojmë të gjithë hapat që janë bërë për
ndërtimin e shtetit të Kosovës. Të gjithë kemi pasur aspiratë që ta bëjmë shtetin
tonë, e kemi bërë, prandaj edhe duhet ta respektojmë e ndërtojmë", shprehet
Mustafa.
Nga ana tjetër, në analiza politike shteti i Kosovës kryesisht shihet se ka
ndikuar pozitivisht në stabilitetin e Ballkanit Perëndimor.
Drejtori i institutit KIPRED, Ilir Deda, thotë se shteti i Kosovës ka ngecje të
shumta, si në planin e brendshëm, ashtu edhe në atë të ndërtimit të
subjektivitetit të saj ndërkombëtar.
"‹"‹"E shohim se Kosova nuk ka mbërri, as pas pesë vjetësh, që ta rrumbullakojë
legjitimitetin e saj të plotë ndërkombëtar. Ende negocion me Serbinë për
çështje të brendshme, domethënë për veriun e Kosovës. Për shkak të
keqqeverisjes, nuk ka mbërri të tërheqë investitorë të huaj seriozë, domethënë
ka stagnim ekonomik, e të mos flasim për përshkallëzimin e korrupsionit dhe
krimit të organizuar. Pas përfundimit të procesit me Serbinë, duhet të fillojë
edhe procesi i vërtetë i demokratizimit të Kosovës", vlerëson Deda.
Për pesë vjet shtet, Kosovën e kanë njohur afër 100 shtete. Ajo ka arritur të
anëtarësohet në Bankën Botërore, Fondin Monetar Ndërkombëtar dhe Bankën për
Rindërtim dhe Zhvillim.
Por, as pas pesë vjetësh, Kosova nuk është afër të sigurojë një ulëse në Kombet
e Bashkuara. Ajo ka mungesë të njohjeve nga pesë vende anëtare të Bashkimit
Evropian dhe mbetet larg proceseve integruese, kurse së fundi i është shtyrë
perspektiva e liberalizimit të vizave.
Në pamundësi që të mbrojnë ngjyrat e shtetit më të ri për shkak të
mosanëtarësimit në federata e organizata ndërkombëtare, sportistët më të mirë
kosovarë kryesisht sigurojnë pasaportën e Shqipërisë dhe futen nën petkun kuq e
zi.
Në analiza të instituteve me renome botërore, Kosova renditet në mesin e
vendeve pjesërisht të lira, kurse në kuadër të hartës evropiane, ajo mbetet
ende vendi më pak i zhvilluar ekonomikisht.