Shqipëria postkomuniste pritet të ketë në rendin e ditës zgjedhjen e presidentit të ri. Do të jetë kjo hera e shtatë që vendi hyn në zgjedhje presidenciale, nga do të dalë presidenti i saj i gjashtë. Nga gjashtë proceset e deritashme, katër prej tyre janë zhvilluar në atmosferë revolucionare: më 1991, kur zgjidhej Ramiz Alia; më 1992, kur zgjidhej Sali Berisha; më 1997 (mars), kur rizgjidhej Sali Berisha dhe (korrik), kur zgjidhej Rexhep Mejdani. Më 2002, nga do të dilte president Alfred Moisiu, procesi do të zhvillohej, nën hijen e vjedhjeve masive, që merrnin emrin "Dukuria Dushku". Ndërsa më 2007, kur zgjidhej Bamir Topi, do të kishim për herë të parë një konsensus të gjerë politik, ndonëse jo ende një konsensus dypartiak.

Pikërisht këtë, pra konsensusin sa më të plotë dypartiak po e kërkojnë miqtë dhe aleatët e Shqipërisë, ata faktorë që e çuan vendin drejt pluralizmit, drejt hapjes ndaj botës, drejt integrimeve perëndimore. Mosarritja e konsensusit do të ishte një vetëndëshkim i Shqipërisë, do të ishte një vetëmbajtje peng e saj, një humbje tjetër e trenit të Evropës, një vetmi e re e saj në rajonin e Ballkanit Perëndimor. Do të ishte një humbje e ritmeve krahasuar me vendet e tjera të rajonit, çka do ta linte atë përfundimisht në grupimin trevendësh me Kosovën dhe Bosnjën.

Në Shqipëri prirjet se çfarë formati do të ketë presidenti në raport me kryeministrin kanë shkuar nga njëri tejskaj në tjetrin: nga një president i gjithëfuqishëm, siç ishte ai që dilte nga proceset e viteve 1992 dhe 1997, ku kryeministri të ishte një gjysmagjel, tek një kryeministër i gjithëfuqishëm me një president gjysmagjel, siç e synonin ndryshimet e fundit kushtetuese, të arritura nga konsensusi antidemokratik mes Partisë Socialiste dhe Partisë Demokratike. Gjithsesi, pas humbjes së zgjedhjeve të vitit 2009, Partia Socialiste e kuptoi se në të mirën e vendit është një president me një kundërpeshim të konsiderueshëm ndaj orekseve për t'i futur të gjitha pushtetet në dorën e një njeriu të vetëm, qoftë ai "socialist", qoftë ai "demokrat".

Formati në të cilin është konsoliduar kushtetueshmërisht presidenti i Shqipërisë e bën veçanërisht të rëndësishme zgjedhjen e tij si dhe përmbajtjen e rolit e të figurës së tij. Kreu i shtetit, në këtë mënyrë, nuk përfaqëson udhëheqësin më të talentuar dhe më energjik të vendit, por përfaqëson figurën më të pakorruptueshme, më të drejtë, më të ndershme, më me integritet, figurën më pa hije nga periudha e diktaturës, figurën më pa hije nga periudha e tranzicionit.

Kjo nënkupton vetvetiu që Shqipëria e viteve 2012-2017 nuk bën kurrsesi të ketë në krye një ish anëtar të Partisë së Punës së Shqipërisë. Shqipëria e këtyre viteve është e domosdoshme që të ketë sa më pak ish anëtare të Partisë së Punës së Shqipërisë në nivelet e saj të larta, mundësisht të mos ketë asnjë të tillë në qeverisjen e vendit. Zgjedhja e një ish anëtari të Partisë së Punës së Shqipërisë në krye të Shqipërisë më 2012, njëzet e sa vjet pas vendosjes së pluralizmit, do të ishte oguri më i zi i mundshëm për vendin e shqiponjave, do të ishte dënimi më i keq që do t'ia jepnim mundësisë për shkëputjen e vendit e të shoqërisë nga e kaluara dhe shkuarjes së tij drejt demokracisë së vërtetë perëndimore, drejt konsolidimit të rendit të mirëfilltë kapitalist.

Në këtë proces merr rëndësi të veçantë Shërbimi Informativ Shtetëror i Shqipërisë, në mënyrë që kreu i ri i shtetit të mos ketë asnjë lloj ndërlikimi me Sigurimin e Shtetit të periudhës komuniste, të mos ketë asnjë lloj ndërlikimi me asnjë shërbim të huaj inteligjent. Vetëm kështu Shqipëria do të kishte një president të pakomprometueshëm, të pakorruptueshëm, të paimponueshëm, një president i cili do ta kishte vërtet libër të shenjtë Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë.

Për Shqipërinë mbetet gjithnjë problem i madh bashkëjetesa kryeministër-president. Kjo bashkëjetesë nuk ka dhënë fryte as kur këta kanë qenë nga e njëjta përkatësi politike, as kur kanë qenë nga përkatësi të ndryshme politike. Kujtojmë këtu çiftet: Berisha-Meksi, Mejdani-Nano, Moisiu-Berisha, Topi-Berisha e tjerë. Edhe këtu Shqipëria krijon deficit të madh me demokracitë e zhvilluara, krijon deficit të madh edhe me vendet ballkanike, madje edhe me vendet e rajonit perëndimor të Ballkanit.

Përveç Bosnjës, të gjithë liderët kryesorë të vendeve të tjera të kësaj zone, kanë arritur të kenë çiftet president-kryeministër në konsensus të plotë qoftë ndërindividual, qoftë ndërpartiak. Kjo, natyrisht, merr rëndësi jetike në kuadrin e përshpejtimit të procesit të integrimit perëndimor të Shqipërisë, si dhe të sfidave, sidomos rajonale, të rritjes së nacionalshovinizmave shqiptarofobike tek fqinjët e kombit tonë, njëkohësisht, të zvogëlimit të rolit të faktorëve të mëdhenj miq e aleatë perëndimorë. Një konsensualitet sa më i lartë do të ishte edhe një parapritë ndaj shtimit të ndikimit të krizës ekonomike në Shqipëri.