Ekspertë të transparencës financiare në Ballkan thonë se një nga arsyet që
pengon vendet e këtij rajoni të bëjnë përparim, janë paratë e paligjishme që
dalin nga këto vende. Dje në një nga mjediset e Kongresit u zhvillua një
diskutim për qarkullimin e këtyre lloj fondeve, arsyeve të korrupsionit dhe
rrugëve për të frenuar dukuritë që pengojnë mirëqenien e qytetarëve dhe
zhillimin demokratik.
Në takimin e organizuar nga Instituti i Adriatikut për Politika Publike dhe
Forumi për Udhëheqës Ndërkombëtar, u paraqit një tablo e qarkullimit të
paligjshëm të parave, trafiqeve, krimit të organizuar dhe mafias në Ballkan.
"‹"‹
Për Drejtorin e Përgjithshëm të organizatës Integriteti Global Financiar Tom
Cardamone, shifrat flasin vetë:
"Rreth 1 trilion dollarë para të pista në vit dalin nga të gjitha ekonomitë e
vendeve në zhvillim. Që ta vëmë këtë shifër në kontekst, sasia e përvitshme e
ndihmës së huaj për zhvillim është rreth 100 miliardë dollarë. Pra pak a shumë
përpjestimi është 10 me 1. Për çdo dollar ndihmë të huaj, që jepet për
ekonominë e vendeve në zhvillim, 10 dollarë dalin nga këto ekonomi".
Nga viti 2001 deri në vitin 2010, rrjedhja e parave të paligjshme nga Ballkani
ka qenë 111.8 miliardë dollarë. Natasha Srdoc, Bashkëthemeluese dhe kryetare e
Institutit të Adriatikut, thotë se dhe kjo është vetëm shifra e vërtetuar, pa
përfshirë transaksione me para në dorë.
Për këtë dhjetë vjeçar, rrjedhja për Shqipërinë ka qenë 1.3 miliardë dollarë,
që korrespondon me 10 për qind të prodhimit të brendshëm bruto. Vende të tjera
të rajonit kanë shifra edhe më të larta, Mali i Zi, me një rrjedhje
që i korrespondon 138 për qind të Prodhimit të Brendshëm Bruto dhe Serbia me
112 për qind.
"Shqetësimi kryesor për rajonin është se korrupsioni politik është shumë i
përhapur dhe pengon konsolidimin e shtetit ligjor, gjyqësorin e pavarur dhe nga
mungesa e gjyqësorit të pavarur dhe shtetit ligjor, kemi grupe kriminale dhe
terroristë dhe rruga e trafiqeve në Ballkan po lulëzon".
Përsa i takon Shqipërisë, zonja Srdoc përmend shifrat e raporteve si ai i
Europolit sipas së cilit, mafia shqiptare është shumë aktive në tregëtinë e
drogave. Një dukuri që pasqyron se sa i rëndë është problemi i trafiqeve në
Ballkan, edhe si çështje e të drejtave të njeriut është shifra prej 200 mijë e
femrave të trafikuara në rajon, në raport me një milion në gjithë botën.
"Të gjithë duhet të këmbëngulim që Komisioni Evropian dhe Evropa të jenë
më të angazhuar për vendosjen e shtetit ligjor, gjyqësorit të pavarur në rajon
dhe një gjë e tillë do të bëjë të mundur rikthimin e këtyre të ardhurave. Mund
të ndërtojnë ekonominë, të ulin ndjeshëm papunësinë".
Maurice McTigue, ish-ministër në qeverinë e Zelandës së Re dhe këshilltar në
administratat e Presidentëve Bill Clinton, George Bush dhe Barack Obama, thotë
se perëndimi dhe veçanërisht Shtetet e Bashkuara duhet t'i kushtojnë vëmendje
problemit të ekonomisë informale, trafiqeve dhe korrupsionit, sepse Shtetet e
Bashkuara dhe Evropa së bashku përfaqësojnë rreth 58 për qind të Prodhimit të
Brendshëm Bruto të gjithë botës. Ai thotë se perëndimi ka një përgjegjësi të
konsiderueshme për atë që ndodhi në këto vende, pas rënies së komunizmit.
"Ajo që ne bëmë gabim me një farë naiviteti, ishte të mendonim që ato vende që
po dilnin nga regjime totalitare, kishin të njëjtat sisteme vlerash që kishim
edhe ne".
Zoti McTigue shpjegon se në disa raste në këto vende ka pasur 3 breza që nuk ka
pasur institucione demokratike:
"Ne gabuam që menduam se institucionet e këtyre vendeve do të ishin në
lartësinë e duhur për të ndihmuar në ndërtimin e një sistemi demokratik të
drejtë dhe të ndershëm dhe ato nuk ishin në fakt në gjendje ta bënin këtë".
Ai shton se duhet punuar më shumë që këto vende të kuptojnë se qeveritë
moderne janë qeveri ligjesh, jo individësh.
"Ajo që mund të bëjmë ne si vende të lira, është të ndihmojmë njerëzit të
kuptojnë se sa i rëndësishëm është shteti ligjor në këtë proces, sa e
rëndësishme është që vendimet e bazuara në ligje të jenë të drejta dhe kjo do
të siguronte që një vendim të jetë i njëjtë sa herë që ta çosh në
gjykatë".
Ekspertët ishin të një mendjeje se nismat për çrrënjosjen e këtyre dukurive nuk
mund të jenë të suksesshme nga brenda rajonit nëse nuk ka një angazhim më të
madh nga Shtetet e Bashkuara.
Comments (0)
Dërgoja shokut
Printo
