VOAL - Online Zëri i Shqiptarëve - NJË KARTOLINË NGA EGJIPTINga THOMA L. FRIEDMAN, New York Times

KAJRO -Duke qarkulluar nëpër rrugët e Kajros natën e së premtes, ku familjet mbushnin makinat tek iu binin borive të tyre në festë dhe të gjithë shëtisnin në Sheshin Tahrir, kam dëgjuar shumë këngë të famshme festive, por asnjëra nuk ishte më e saktë dhe më e fuqishme në thjeshtësinë e saj se kjo: "Populli i Egjiptit e detyroi regjimin të bjerë.''

Ndjenja e madhe e fuqizimit vetjak këtu, nga një popull kaq gjatë i mbajtur nën thundër dhe i nënvlerësuar nga qeveria e tij ishte një pamje që të përpin.

Nesër ne të gjithë mund të flasim për këtë tranzicion sa i vështirë do të jetë, sa shumë kurthe dhe pasiguri i dalin përballë Egjiptit, por po të jesh në sheshin Tahrir sonte, të ndjesh energjinë dhe krenarinë e një populli që i ka marrë në dorë çelësat në vendin e vet dhe të ardhmes së vet nga një diktator i lodhur e i vjetër, ishte një privilegj. Një grup i njerëzve që kishin sekuestruar një kalë dhe i grahnin tek kalonin Urën e Nilit, thërrisnin: "Mbajeni kokën lart. Ju jeni egjiptianë.''

Mendja më shkon tani tek aq shumë mbretër autokratë të brengosur - nga Afrika Veriore deri në Mianmar deri në Pekin. Dhe kjo nuk është thjesht sepse një diktator është rrëzuar nga populli i tij. Kjo ka ndodhur edhe më parë. Por ngaqë rruga e cila është bërë është aq e lehtë për t'u nëpërmendur. Ai që e bëri këtë lëvizje egjiptiane për demokraci kaq të fuqishme është legjitimiteti i saj.

Ajo ka filluar nga të rinjtë dhe është mundësuar nga Facebook dhe Twitter. Ajo ishte krejtësisht jo i dhunshme dhe mjaftohej vetëm me gurëhedhje, kur ballafaqohej me sulme nga banditët e regjimit. Ajo tërhoqi çdo segment të popullatës egjiptiane. Ishte një flamur i madh në Sheshin Tahrir sot me një gjysmëhënë myslimane dhe një kryq të krishterë brenda tij. Dhe mbi të gjitha, ajo nuk kishte asnjë ndihmë nga jashtë.

Në disa mënyra, Presidenti Barack Obama i bëri revolucionit egjiptian një nder të madh duke mos e përkrahur atë asnjëherë plotësisht dhe duke mos përcaktuar madje asnjëherë për mënyrën si të merret me të. Kjo do të thotë në fund se egjiptianët dinë si ta bëjnë këtë vetë për veten e tyre - me asgjë tjetër, veçse me vullnet, unitetit dhe shpirt krijimtarie.

Ky ishte një revolucion krejtësisht i bërë vetë. Kjo do të thotë se çdokush në fqinjësi mund të kopjojë atë duke formuar numrin 1-800-Tahrir Square. Dhe kjo është arsyeja pse kënga ime e preferuar nga të gjitha ato që kam dëgjuar duke ardhur sonte nga Tahriri ishte ajo drejtuar udhëheqësit në vendin fqinj, Muammar el-Kadafit të Libisë. Ajo thoshte: "Ne nuk largohemi nga Tahriri deri sa Kadafi të largohet nga detyra.'' Përshëndetje Tripoli, të thërret Kairo.

Në shumë mënyra, ajo që ne kemi parë me sytë tanë Egjipt sot është dekolonizimi i vërtetë i këtij vendi. Kjo është, ngaqë ikën britanikët Egjipti, vendi u qeveris nga një mbret i paaftë dhe më pas, që nga viti 1952, nga një diktaturë mbytëse, e natyrës ushtarake. Për herë të parë në historinë moderne, "Egjipti është me të vërtetë në duart e popullit të vet,'' u shpreh politologu egjiptian Maamoun Fandy.

Dhe kuptimi i çlirimit është i thellë, apo siç thoshte një shënim tjetër në Tahrir: "Mubarak, nëse ti je faraoni, ne jemi të gjithë Moisinj.''

Egjipti ka qenë gjithmonë qendra e gravitetit të botës arabe dhe meqë ai vendnumëroi këto 30 vitet e fundit, kështu bëri gjithë bota arabe. Njeriu mund të shpresojë vetëm se me këtë çlirim Egjipti tani mund të fillojë të arrijë cakun e historisë dhe të bëhet një model kryesor për zhvillimin e botës arabe. Nëse bën atë, të tjerët do ta ndjekin. Nëse e bën atë, në botën arabe do të ketë dy zemra emocionale, jo vetëm një.

Do të jetë gjithmonë Meka në Arabinë Saudite, ku myslimanët do të bëjnë pelegrinazh për të qenë më afër Zotit. Dhe do të jetë Tahrir Square, ku njerëzit do të vijnë për të prekur lirinë. Që kjo të ndodhë, megjithatë, Egjipti do të duhet ta marrë në duar këtë liri që sapo e ka fituar vetëm dhe ta qeverisë atë - të tregojë se me të vërtetë mund të përmirësojë jetën e një kombi të tërë. Kjo nuk do të jetë e lehtë, dhe kjo nuk do të ndodhë brenda natës.

Ky vend ka shumë për të zënë hapin e duhur. Por në qoftë se egjiptianët tregojnë vetëm gjysmë shpirti krijuese, solidaritetit dhe vendosmëri në vitin e ardhshëm të ndërtimit të shtetit, të cilin e treguan në Sheshin Tahrir këto të 18 ditë, ata mund ta arrijnë pikërisht këtë.

Kjo kolonë është ekskluzive vetëm për lexuesit e nytimes.com.

February 11, 2011

Postcard From a Free Egypt

By THOMAS L. FRIEDMAN

CAIRO

Circulating through the streets of Cairo Friday night, with families packed into cars honking their horns in celebration and everyone strolling to Tahrir Square, I heard so many celebratory chants, but none more accurate and powerful in its simplicity than this one: "The people of Egypt made the regime step down.''

The overwhelming sense of personal empowerment here, by a people so long kept down and underestimated by their own government was a sight to behold.

Tomorrow we can all talk about how hard this transition will be, how many pitfalls and uncertainties lie ahead for Egypt, but to be in Tahrir Square tonight, to feel the energy and pride of a people taking back the keys to their country and their future from a tired old dictator, was a privilege. As a group of men who had commandeered a horse and buggy bellowed as they crossed the Nile Bridge: "Hold your head up high. You are Egyptians.''

My guess right now is that there are a lot of worried kings and autocrats tonight from North Africa to Myanmar to Beijing. And it is not simply because a dictator has been brought down by his people. That has happened before. It is because the way it was done is so easy to emulate. What made this Egyptian democracy movement so powerful is its legitimacy.

It was started by youth and enabled by Facebook and Twitter. It was completely non-violent and only resorted to stone-throwing when faced with attacks by regime thugs. It drew on every segment of the Egyptian population. There was a huge flag in Tahrir Square today with a Muslim crescent moon and a Christian cross inside it. And most of all, it had no outside help.

In some ways, President Barack Obama did the Egyptian revolution a great favor by never fully endorsing it and never even getting his act together for how to deal with it. This meant in the end that Egyptians know they did this for themselves by themselves with nothing but their own willpower, unity and creativity.

This was a total do-it-yourself revolution. This means that anyone in the neighborhood can copy it by dialing 1-800-Tahrir Square. And that is why my favorite chant of all that I heard coming back from Tahrir tonight was directed at the leader next door, Muammar el-Qaddafi of Libya. It said, "We don't leave Tahrir until Qaddafi leaves office.'' Hello Tripoli, Cairo calling.

In many ways, what we have witnessed in Egypt today is the real decolonization of this country. That is, after the British left Egypt, the country was ruled by an incompetent king and then, since 1952, by a stifling, top-down military dictatorship. For the first time in modern history, "Egypt is truly in the hands of its own people,'' remarked Egyptian political scientist Maamoun Fandy.

And the sense of liberation is profound, or as another sign in Tahrir said: "Mubarak, if you are Pharaoh, we are all Moses.''

Egypt has always been the center of gravity of the Arab world and because it drifted these past 30 years, so too did the whole Arab world. One can only hope with this liberation that Egypt can now start to catch up with history and become a leading model for Arab development. If it does, others will follow. If it does, the Arab world will have two emotional hearts, not just one.

There will always be Mecca in Saudi Arabia, where Muslims will make the pilgrimage to be closer to God. And there will be Tahrir Square, where people will come to touch freedom. For that to happen, though, Egypt will have to take this freedom it just earned and run with it to show that it really can improve the lives of an entire nation. That will not be easy, and it will not happen overnight.

This country has a lot of catching up to do. But if Egyptians show just half the creativity, solidarity and determination in the next year of nation-building that they showed in Tahrir Square these last 18 days, they just might pull this off.

This column is available exclusively for readers of nytimes.com.

(http://www.nytimes.com)